Actueel

De laatste mango's op het erf van mijn vriendin

Hier in Paramaribo wordt het langzaam duidelijk. Waarom legde ik met zoveel moeite mijn strenge milieu-geweten het zwijgen op en pakte het vliegtuig naar Suriname?

Het verlangen de geboortegrond van een hartsvriendin te zien speelde zeker een rol. Zoals meer migranten onderhoudt zij nog diepe banden met haar roots in het land van herkomst: zij woont er de helft van het jaar. Wij kennen elkaar nu veertig jaar, uit Amsterdam. Sinds vorig jaar, met het naderen van mijn 70e verjaardag, begon zij sterk aan te dringen: ik móest een keer komen logeren. En mijn verlangen groeide. Een andere vriendin, ook van Surinaamse komaf waarschuwde mij juist: ‘Pas op! Het is daar niet veilig, toeristen worden gezien als wandelende geldautomaten.’

Ga ik dan als toerist? Ooit studeerde ik af op Surinaamse vrouwen in Nederland, zie: Surinamers

Sindsdien schreef ik vele artikelen over anti-Zwart racisme, Keti Koti en de gevolgen van ons koloniale verleden. Werd het niet eens tijd om daar zelf te gaan kijken? ‘Je bent nu met pensioen, gá en geniet,’ zegt de buurman. Hij kwam al op zijn 8e met zijn gezin van herkomst uit Paramaribo naar Amsterdam en is nooit meer teruggegaan. Het lijkt erop alsof hij al geniet in mijn plaats :-)

Overweldigend

Kort na de presentatie van ‘Brief aan mijn vrienden’ vorige maand, stopte ik een paar boekjes in mijn koffer en vertrok. Paramaribo is overweldigend, vooral de natuur in haar tropische uitbundigheid. Overal bloeiende planten, en fruitbomen, zoals de mangobomen op het erf. ‘Kruiwagens vol’ kwamen ervan af, vertelt ze en nog steeds eten we ervan. De ontvangst bij mijn vriendin en haar echtgenoot kon niet beter. Zij leven hier als Surinaamse Nederlanders als goden in een ‘doorsnee’ westerse luxe, waarvan een groot deel van de bevolking hier volledig is verstoken. In Suriname heerst een droevigmakende armoede.

Vorig jaar stond het land op de zesde plek op de armoede wereldranglijst als één van de armste landen in de wereld. ''Een aanvankelijk vreedzame ‘Alles plat’-protestactie tegen de ‘moordende’ en ‘onmenselijke’ bezuinigingen escaleerde 17 februari 2023 in de bestorming van het parlement en plundering van winkels in de binnenstad,'' lees ik in Het Parool, door Ivan Brave. Zie ook: armoede suriname

‘Er zijn de laatste tijd veel overvallen, vroeger was dat echt niet zo,’ vertelt een oudere dame die ik met haar dochters in het zwembad ontmoet. ‘En niet alleen op toeristen. Ik doe zelf alleen nog maar boodschappen met de taxi en laat de chauffeur meelopen.’ Een taxi is hier voor mensen met een klein pensioen nog net te betalen. Een gemiddeld ritje kost 300 SRD (ongeveer 8 euro.) Dat is ruim twee keer zoveel als het huidige wettelijk minimum uurloon.

In de twee weken dat ik hier nu ben is de Surinaamse dollar gekelderd van 38.000 naar 33.000 voor 100 euro. Er heerst een ongekende inflatie. En de overheid slaagt er niet in om sociaal beleid te maken, hoor en lees ik overal, integendeel. In de openbare ruimte is het verval door grondspeculatie pijnlijk zichtbaar. Vriendjespolitiek, hoor je van iedereen. Dit prachtige land lijkt aan corruptie van een rijke bovenlaag ten onder te gaan. De goeden niet te na gesproken.

Positief

‘We moeten positief blijven,’ vindt een medewerkster van de bibliotheek. Als de vrouwen in dit land hun verantwoordelijkheid nemen, komen we al een heel eind. De bieb beschikt over een redelijke collectie Surinaamse literatuur en kinderboeken. Ik laat haar een recent boek over slavernij en racisme in Nederland zien, dat ik bij me heb. Ze blijkt erg geïnteresseerd, ik beloof het haar op te sturen. Voor mijn eigen boekje, dat ik ook bij me heb gestoken, verwijst ze mij naar het Psychiatrisch Centrum Suriname, vlak om de hoek. Nog diezelfde dag word ik gebeld.

Dan blijkt dat de internationale herstelbeweging ook hier springlevend is. De ervaringsdeskundigen in Paramaribo waren al eerder in Nederland, dat wist ik en ontvingen trainingen. Er bestaat hier een heus HEE-team: Herstel, Empowerment, Ervaringsdeskundigheid. Ook de familiebeweging van Ypsilon is goed vertegenwoordigd. We hebben een afspraak gemaakt. Ik zie ernaar uit hun mijn boekje te overhandigen en uit te wisselen over de herstelbeweging, waarvan ik de Nederlandse geschiedenis schreef. Hierover volgende maand meer.