Actueel
Solidaire hulpverleners spelen een belangrijke rol in de geschiedenis van de cliëntenbeweging in de psychiatrie, schreef ik ooit. En dat ging zeker op voor Heinz Mölders (1947 – 2021). Sinds hij overleed zet zijn levenspartner Margitta Matties zijn inspirerende werk voort.
Heinz Mölders ontwikkelde de gespreksgroepen van Multiloog in Amsterdam. Levendige vrijplaatsen, open bijeenkomsten over psychisch lijden die ook landelijk plaatsvinden. Vorige week gaf ik op uitnodiging van Matties een lezing op de nieuwjaarsreceptie (‘een dierbare traditie’) van Multiloog. Ik las daar iets voor uit mijn nieuwste boek ‘Herstel in Beweging. De cliëntenbeweging in de 21e eeuw’. Hieronder het fragment:
Warm bad
Uit mijn boek:
(…) In 1997 vroeg Kritisch psycholoog Heinz Mölders mij voor een experimentele gespreksgroep in Amsterdam. De deelnemers hadden allemaal met ‘de psychiatrie’ te maken, of te maken gehad. Sommigen als cliënt, anderen als familielid, of als verpleegkundige, zelfs een psychiater en een psychotherapeut kwamen elke keer trouw opdagen.
Ik werkte toentertijd als stadsverslaggeefster in de hoofdstad en publiceerde daarnaast landelijk over de geestelijke gezondheidszorg (ggz). De bijeenkomsten voelden als een warm bad. Met de gesprekstechnieken van Multiloog, zoals de groep later ging heten, slaagde Mölders erin een vrijplaats te scheppen, waarin ik mij erg op mijn gemak voelde. En ik was niet de enige die haar maskers liet vallen.
In die veilige ruimte spraken alle deelnemers openlijk en geëmotioneerd, over hun pijnlijke ervaringen in- en met de ggz. De emoties liepen soms hoog op. Na een jaar verliet ik de groep en schreef er een groot verhaal over voor de krant. Daaruit bleek eens temeer dat een medische diagnose niets bijdraagt aan begrip voor de onderliggende, persoonlijke en sociale redenen van gekte. Psychisch lijden blijft op die manier onbegrepen.
(…) Het vakgebied van de Kritische psychologie kwam in 1968 voort uit de (marxistisch georiënteerde) studentenopstanden in Europa. Datzelfde vernieuwingsvuur beïnvloedde in de jaren ’70 ook de Nederlandse cliëntenbeweging. Ik herinner mij de oorspronkelijke denkers uit de jaren ’80 die ik interviewde voor mijn boek De strijdbare patiënt (2008). Datzelfde vuur lijkt nu op een vonkenregen, die na 2000 via de Herstelbeweging en de digitale revolutie overal terecht is gekomen.
Na het jaar 2000 raakte de cliëntenbeweging, onder drang van een sterke neo-liberale overheid, ingepolderd. De landelijke cliënten- en familie-organisaties gingen, min of meer gedwongen, samenwerken in het Landelijk Platform GGz (LPGGz). In 2016 fuseerde dit platform met het Fonds Psychische gezondheid en de Stichting Korrelatie. Samen vormen zij de grote lobby-organisatie MIND.
Denk Multiloog
Geld en macht lijken het – ook in Nederland - gewonnen te hebben van oorspronkelijke ideeën. Of toch niet? Ik ga weer eens praten met Heinz Mölders. Kunnen we de discussie misschien verbreden, vragen wij ons af. Een half jaar later houden wij een zogenoemde Denk Multiloog. We nodigen twaalf mensen uit. Schrijvers en sprekers uit de moderne, sterk veranderde cliëntenbeweging, die op een enkele uitzondering na de (landelijke) pers haalden. Van tevoren bedachten we thema’s waarop zij reageerden vanuit hun persoonlijke verhaal.
Het was natuurlijk geen ‘gewoon’ multilooggesprek. Daarin krijgen de deelnemers vaak een ‘aha’ belevenis, omdat ze uit zulke verschillende hoeken komen. Wel praatten wij een hele middag zeer geanimeerd, tot ieders genoegen. En gaat het daar eigenlijk niet om in het leven?
Meer lezen? Hier is mijn nieuwe boek te vinden:
stuur door
website maken